Dự án Forest In The Sky được những kiến trúc sư giàu kinh nghiệm bắt tay thực hiện tại Việt Nam từ ý tưởng tái hiện vườn treo cổ đại Babylon với kiến trúc độc đáo và đã lập kỷ lục khi hoàn thành công trình xanh 11 tầng với hơn 75 nghìn cây phủ kín từ chân lên đến nóc nhà.

Được khởi công ngày 24/11/2016, Tòa nhà Forest In The Sky tọa lạc ngay tại cửa ngõ Flamingo Đại Lải Resort. Nhiều thông tin với những con số hấp dẫn được đưa ra. Tòa nhà có tổng diện tích xây dựng 50.893 m2 , với vườn treo 11.990 m2 cùng quy mô 11 tầng gồm 3 tầng tiện ích, 8 tầng biệt thự trên cao (181 căn).

Điều đặc biệt gây chú ý nằm ở ý tưởng xây dựng có sự góp mặt của hàng nghìn cây xanh lấy ý tưởng thiết kế từ khu vườn treo Babylon – một trong 7 kỳ quan của thế giới cổ đại. Thời điểm đưa ra ý tưởng về dự án, nhiều người bày tỏ kỳ vọng được chứng kiến dự án hoàn thành. Nhưng xen lẫn đó, không ít ý kiến nghi ngờ về độ khả thi của ý tưởng với lối kiến trúc gần như chưa bao giờ thực hiện tại Việt Nam.

Vườn treo Babylon cổ đại được xây dựng từ khoảng năm 600 trước Công nguyên trên một quả đồi. Khu vườn nổi tiếng luôn xanh tốt với nhiều loại cây lớn nhỏ khác nhau, hương thơm tươi mát lan tỏa khắp một vùng rộng lớn. Để có thể chăm sóc vườn treo cổ đại giữa vùng đất nắng nóng và cằn cỗi, hệ thống ống, bánh xe và bể chứa nước phải hoạt động hết công suất. Cùng với đó, kỹ thuật chăm bón được áp dụng kỳ công, nghiên cứu kỹ lưỡng. Với kiến trúc gần như không tưởng, công trình này mang đến giá trị lớn, đại diện cho nền văn minh Lưỡng Hà rực rỡ.

Ông Nguyễn Thượng Quân – Chủ tịch HĐQT Công ty CP Kiến trúc Flamingo (FARC) cho biết: “Flamingo muốn mang lại những trải nghiệm mới về không gian hòa mình với thiên nhiên, có cảnh quan tươi đẹp. Chính vì vậy mà thiết kế của Forest In The Sky giúp thỏa mãn ước muốn được nhìn lên, nhìn xa hơn, cảm nhận rộng hơn như đang ôm cả vùng núi non, chứ không chỉ là một khoảng không đơn điệu”.

Bên cạnh vườn treo Babylon, kim chỉ nam giúp “cánh rừng trên không” Forest In The Sky được hình thành còn đến từ triết lý xuyên suốt những thiết kế của Flamingo: “Sống sang trọng giữa thiên nhiên”. Đó là một phong cách sống khác biệt, đẳng cấp nhưng đồng thời thỏa mãn khao khát sống giữa thiên nhiên tươi đẹp.

 Hành trình 2 năm giải quyết bài toán… rừng thẳng đứng

Nói về ý tưởng táo bạo này, KTS Ngô Doãn Đức – nguyên Phó chủ tịch Hội KTS Việt Nam nhận xét: “Flamingo là nhà tiên phong và nhất quán theo đuổi xu hướng xanh hóa những bản vẽ tưởng chỉ nằm trên giấy. Họ hy sinh một phần rất lớn diện tích đất khai thác thương mại để nhường chỗ cho cây xanh. Trong số 1,23 triệu m2 của Flamingo Đại Lải, mật độ xây dựng chỉ chiếm 9%, phần chủ yếu là rừng cây, mặt nước, hệ thống giao thông, sân chơi phủ cây cỏ… Ngày xưa, cây xanh là thứ để chơi nhưng bây giờ là hiệu quả, ngoài thẩm mỹ thì còn lọc bụi, lọc chất độc và hạ nhiệt môi trường sống”.

Dự án xanh nằm ở vị trí đẹp, có thể nhìn thấy dãy núi Tam Đảo, hướng ra hồ Đại Lải, bên cạnh có dòng suối lớn… Để chọn được vị trí này, đội ngũ kiến trúc sư phải trải qua một thời gian dài khảo sát, cân nhắc để đáp ứng được nhu cầu di chuyển gần khu tiện ích, giúp cư dân tận hưởng cơ sở hạ tầng đồng bộ.

Bên cạnh đó, dù không nằm trong vùng khí hậu khắc nghiệt như vùng Lưỡng Hà cổ đại, nhưng việc tạo nên không gian sống xanh với kiến trúc độc đáo như Forest In The Sky không phải là điều dễ dàng, đặc biệt là việc chọn và thử nghiệm các vật liệu “xanh” sao cho phù hợp. Các vật liệu ít gây ảnh hưởng đến môi trường được sử dụng như gạch không nung, dùng hợp chất tạo ra từ bột xi măng kết hợp bột gỗ tạo thành các tấm vách ngăn. Phần mái sử dụng cây xanh trồng nền đất, tự làm mát công trình, giảm tiêu hao năng lượng điện.

“Chúng tôi vừa thi công vừa duy trì hoạt động của resort, nên có rất nhiều vấn đề như chống bụi, chống ồn, tính toán đất và chuyển cây lên các tầng, thiết kế các hệ thống tự động, xử lý nội thất… Trên cương vị là chủ đầu tư, Flamingo đã hợp tác chặt chẽ với đơn vị thi công để giải quyết”, ông Quân chia sẻ.

Mất tới 2 năm từ lúc lên kế hoạch, lập phương án để đưa được trọn vẹn “rừng cây” lên cao. Đội ngũ công trình phải đối mặt với thách thức không nhỏ là tạo tạo từng mảng vườn trên các độ cao khác nhau, lựa chọn trồng, phương pháp trồng và giải pháp kỹ thuật cho các hệ thống tưới tiêu, chăm bón cây trồng.

Sau quá trình nghiên cứu, thử nghiệm, hệ thống cây bụi, cây tầm cao, cây thân gỗ, hoa… đã được phân bố từ tầng một, lõi trong tòa nhà lên đến các tầng cao và mái, tạo không gian vườn cây xanh được theo mùa. Từng thời điểm sẽ có sắc hoa riêng biệt, tạo thành hình ảnh mới biến đổi theo thời gian cho công trình.

Từ đó, nhiều loại cây đã được trồng thử nghiệm ở độ cao khác nhau. Đồng thời, dự án còn phải tính toán độ dày của đất dành cho cây bụi, cây thân gỗ, đo lường lợi ích khi kết hợp kiến trúc bê tông với phần cây, kể cả các biện pháp để rễ cây không bịt các lỗ thoát nước. Kiến trúc sư đã tận dụng các hệ thống tự động, tập trung thử nghiệm cách trồng, chăm bón, tưới tự động, tính toán tỷ lệ lượng nước, dinh dưỡng kỹ càng. Điều này giúp cây chống gió, cùng với đó là quá trình điều chỉnh liên tục để mỗi loại cây có điều kiện phát triển tốt nhất trên từng độ cao.

Không chỉ cây xanh, toà nhà Forest In The Sky cũng tập trung những công nghệ xây dựng xanh hiện đại nhất thế giới: Hệ thống sensor cảm biến tự động, thông gió “tươi” – dùng không khí sạch tự nhiên của núi rừng Đại Lải cho các hành lang, sảnh thang và không gian công cộng… Toàn bộ tòa nhà được cấp nước nóng tập trung bằng các hệ thống năng lượng mặt trời, công suất đáp ứng 50% nhu cầu sử dụng nước nóng của tòa nhà.

Bên cạnh đó, tòa nhà còn sử dụng hệ thống máy bơm nhiệt (heat pump) tiết kiệm năng lượng. Heat pump rất an toàn và tiết kiệm được 3/4 điện năng tiêu thụ do hiệu suất thiết bị đạt tới 400%.

Trong mỗi không gian sống, Flamingo sử dụng đèn LED và các thiết bị gia dụng tiết kiệm năng lượng, tiết kiệm nguồn nước, hệ thống điều hòa tiết kiệm năng lượng VRV, hệ thống tự động cảm biến ánh sáng…

Tháng 8/2017, Forest In The Sky tổ chức Lễ cất nóc công trình. Theo quan niệm của người Việt, nóc nhà rất quan trọng, cùng với móng tượng trưng cho sự bền vững, cứng cáp của cả công trình. Không chỉ dừng lại ở quan niệm lâu đời, lễ cất nóc như minh chứng cho dự án gần như bất khả thi đang dần thành hình.

Tiếp sau đó, lần lượt các cột mốc đánh dấu sự ra đời của Forest In The Sky dần đến. Đầu tháng 10/2017, Flamingo hoàn thiện khu đại sảnh chính và vườn dạo trên cao Flamingo Babylon. Sảnh mang phong cách Flamingo Lifestyle với những mảng tường xanh và nội thất sang trọng, kết nối với khung cảnh bên ngoài bằng hệ kính lớn thu vào tối đa ánh sáng tự nhiên. Giữa tháng 11/2017, hệ thống nhà hàng tầng một đi vào hoạt động. Vào ngày 22/7/2018, “Rừng cây thẳng đứng” Forest In The Sky chính thức đi vào hoạt động.

 Giữ gìn màu xanh không dễ dàng

Tọa lạc trong lòng Flamingo Đại Lải Resort, tòa Forest In The Sky được phủ kín bởi hơn 70 nghìn cây xanh, hàng vạn cây bụi và hoa nhiều màu sắc sinh trưởng trên độ cao 100 m. Hệ thống cây xanh khổng lồ như chiếc máy lọc tự nhiên không những giúp không gian trong lành mà còn trở thành điểm nhấn kiến trúc độc đáo cho cảnh quan khu resort.

Ông Nguyễn Văn Bình – Trưởng nhóm Giám sát duy tu cảnh quan Flamingo Đại Lải cho biết, toà nhà nói trên cao 11 tầng nhưng cả 4 phía và trên mái đều phủ kín cây. Có tới 500 loài với hơn 75 nghìn cây xanh. Trong đó, rất nhiều cây lưu niên bóng mát, cổ thụ, thảm cỏ và khoảng 200 loài hoa.

Để duy trì sự sống cho bạt ngàn cỏ cây ở đó mà tỷ lệ chết gần như 0%, chúng được chăm sóc khép kín trong một chu trình từ cây giống, giá thể, phòng trừ côn trùng gây hại đến chăm sóc kỹ lưỡng thường xuyên, định kỳ nhưng không làm tăng chi phí quá mức cho dự án.

Theo đó, các loài cây tại đây chủ yếu là giống bản địa, phù hợp với thổ nhưỡng, khí hậu, độ ẩm địa phương. Gần đây, Tập đoàn áp dụng một số biện pháp kỹ thuật bổ sung một lượng lớn cây, hoa ở vùng miền khác như mai địa thảo, ngọc thảo, tam giác mạch, cúc hoạ mi, cúc bướm, đỗ quyên, nguyệt quế và cả cây quý như thiên tuế.

Để phòng trừ sâu, côn trùng gây hại, thay vì phun xịt các loại hóa chất hoặc kích thích sinh trưởng, các kỹ sư tập trung tạo môi trường sống hết sức tự nhiên. Họ trồng chuối và các loại cây ăn quả có hạt thu hút chim chóc, sóc về để diệt sâu bọ; tạo hồ nước tĩnh lặng để dẫn dụ hàng chim cốc và muông thú khác diệt rắn, rết.

Với cách tiếp cận như vậy, các dự án của Flamingo đã tạo nên hệ sinh thái xanh gần gũi nhưng rất đặc biệt. Khách vãng lai và lưu trú rất ngạc nhiên khi có nhiều cổ thụ lưu niên như thiên tuế, khế, lộc vừng… chiều cao cả chục mét nằm ngay phía trên phòng ngủ; còn phía dưới là giường với điều hoà, điện sáng long lanh mà không cảm thấy bất an vì côn trùng hay thấm dột, nứt rạn.

Hoặc, hầu hết mái bằng biệt thự đều phủ xanh bằng các loại cỏ Nhật Bản và cây hoa giấy, dâm bụt… và nếu quan sát từ trên cao chỉ còn lại một mảng xanh khổng lồ với hoa cỏ rực rỡ hệt công viên dưới mặt đất.

Trồng cây thì phải tưới nước và các chế phẩm vi sinh nhưng xử lý với rủi ro thấm dột nứt sàn như thế nào là vấn đề đã có không ít băn khoăn. Giải thích vấn đề này, ông Nguyễn Văn Bình nói: “Ngày xưa làm nhà lợp mái, hay đổ mái bằng do trình độ kỹ thuật non thì mới lo thấm dột chứ bây giờ áp dụng các kiến thức mới trong xây dựng, vấn đề này chẳng đáng ngại”.

Theo ông Nguyễn Văn Bình, để khắc phục thấm dột, khi đổ mái trên cùng, phải đánh dốc cao độ từ điểm đầu đến điểm thoát sàn khoảng 3 – 5 cm. Tiếp đó, làm phẳng, lót sơn chống thấm rồi làm phẳng lần nữa bằng xi măng mác cao. Trên bề mặt, kiến trúc sư đặt các tấm vỉ thoát sàn dày 2 – 2,5 cm, có sức chịu đựng tới cả trăm tấn/m2 . Trên bề mặt vỉ thoát sàn là lớp vải địa ngăn đất, cặn rơi xuống làm tắc cống, sau đó mới đổ giá thể để trồng.

Đặc biệt, với những cây xanh lưu niên cao 5 – 10 m trồng ở bồn (thể tích khoảng 1 m3 ) cấy vào lô gia hay ban công, các kỹ sư phải trồng thử nghiệm vào bồn dưới mặt đất nhằm kiểm tra sức chịu lực của bồn trước công phá của bộ rễ cây trong quá trình sinh trưởng, sau đó mới mang lên trồng ở công trình. Đồng thời, các mặt đứng phía trong vẫn phải xử lý chống thấm và đặt một lớp vỉ thoát sàn thẳng đứng để rễ cây không công phá vào vách và nước thoát đi nhanh hơn.

Đó là lý do vì sao các bồn cây lưu niên treo lơ lửng giữa vách đứng trong không trung nhưng không bao giờ nứt rạn, gây mất an toàn cho công trình.

Bên cạnh đó, để ngăn ngừa một số trường hợp cây gặp sâu bệnh, dự án tự chế các chế phẩm sinh học phổ biến như dung dịch ớt, tỏi, gừng, bạc hà… Hoạt động vệ sinh, giữ môi trường xanh sạch được duy trì thường xuyên, không tạo điều kiện thuận lợi để côn trùng có hại phát triển. Mặt khác, đội xử lý côn trùng thường xuyên tuần tra, phát hiện loài lạ, có hại và xử lý sớm.

Song song, dự án cũng trồng các loại cây cho quả ngọt như chuối, mít, sung, hoa quả để dẫn dụ chim, sóc ăn sâu bọ; tạo cảnh quan mặt nước rộng thoáng và yên tĩnh, lôi kéo bìm bịp và một số loài chim, thú nhỏ khác hay ăn các loại rắn nhỏ, rết.

Lợi ích của mảng xanh trong đầu tư xây dựng

Một chuyên gia môi trường cho biết, Việt Nam chịu ảnh hưởng của khí hậu nhiệt đới gió mùa, càng phải sử dụng nhiều cây xanh mặt nước để giảm nhiệt. Việc đầu tư vào mảng xanh hồ nước, tưởng là đẩy cao chi phí nhưng thực ra rất hiệu quả về mặt tài chính.

Theo ông Nguyễn Văn Bình, khi mảng xanh và khoảng thở được bố trí hợp lý, khách hàng cao cấp sẽ chốt nhanh hợp đồng, đẩy thanh khoản dòng tiền lên cao hơn. Một thực tế ở Flamingo Đại Lải cho thấy, tốc độ chốt đơn hàng với giá tốt của các sản phẩm mới gần như đứng đầu thị trường. Đó là lý do vì sao các kiến trúc sư luôn khuyên các chủ dự án lớn không ngắt đoạn khi tính toán chi phí cây xanh mà phải đặt nó trong tính toán tổng thể chi phí/lợi nhuận thu được của cả dự án, tổ hợp.

Một lợi ích nữa, theo tính toán của các chuyên gia, mảng xanh và mặt nước sẽ hạ thấp nhiệt độ môi trường sống trong khuôn viên dự án từ 3 – 5 độ C, đồng thời, lọc các loại bụi mịn, hóa chất độc hại lơ lửng rất hiệu quả. Nhờ đó, giảm mức tiêu hao và tiết kiệm chi phí năng lượng điện ở các toà nhà, trả lại không khí trong lành cho cư dân.

Theo KTS Ngô Doãn Đức, không chỉ ở nơi có không gian lớn mới chú trọng mảng xanh mà ngay cả các dự án nội đô, kể cả nhà dân càng phải tăng cường phủ xanh trên mái và các mặt đứng. “Lấy đi một mét đất làm công trình, xây nhà thì phải trả lại ít nhất một mét xanh cho không gian. Điều này nên được luật hóa ngay từ khi cấp phép xây dựng”, KTS Ngô Doãn Đức nêu quan điểm.

Sau khi Tòa nhà Forest In The Sky đưa vào vận hành và gây ấn tượng mạnh trên thị trường và giới kiến trúc trong nước và quốc tế, khá nhiều chủ đầu tư tìm đến tìm hiểu và đã được Công ty CP Kiến trúc Flamingo (đơn vị thuộc tập đoàn) với đội ngũ hơn 60 kiến trúc sư chia sẻ tận tâm. Tuy nhiên, không nhiều trong số đó theo đuổi vì họ cho rằng quá khó để thực hiện.

Kết luận

Nhờ kiến trúc độc đáo, Forest In The Sky đã được công nhận với những kỷ lục mới như Tòa nhà có số lượng vườn cây treo nhiều nhất Việt Nam, Tòa nhà có vườn treo độc đáo và lớn nhất Việt Nam, Top 10 resort đẹp nhất thế giới năm 2016 và 2019, giải thưởng Kiến trúc xanh của Hội KTS Việt Nam, cùng 5 chứng chỉ EDGE cho công trình xanh tiết kiệm năng lượng.

Theo kiến trúc sư trưởng của khu vườn Sky Garden (London, Anh), một không gian xanh và nhiều màu sắc thiên nhiên sẽ làm hài hòa các giác quan, tạo tâm trạng thư thái và giúp gắn kết cộng đồng và các thành viên gia đình.

“Sống xanh nghĩa là sống sang trọng giữa thiên nhiên, là cách để mỗi người tận hưởng tinh túy, ngọt lành của đất trời nhưng phải hòa nhịp với sự hiện đại của cuộc sống. Đây cũng là nguồn cảm hứng xuyên suốt các thiết kế kiến trúc và dịch vụ nghỉ dưỡng của Flamingo, trong đó Forest In The Sky là thiết kế ấn tượng nhất”, ông Nguyễn Thượng Quân – Chủ tịch HĐQT Công ty CP Kiến trúc Flamingo (FARC) chia sẻ.

Theo: Tạp chí xây dựng